IUCN-status: Niet bedreigd (2018)

Nederlandse naam: Zwaarddrager.

Wetenschappelijke naam: Xiphophorus hellerii.

Synoniemen: Poecilia helleri, Xiphophorus helleri, Xiphophorus helleri helleri, Xiphorus helleri, Xiphophorus guntheri, Xiphophorus guentheri, Xiphophorus hellerii guentheri, Xiphophorus jalapae, Xiphophorus brevis, Xiphophorus helleri brevis, Xiphophorus strigatus, Xiphophorus helleri strigatus, Xiphophorus rachovii.

Oorsprong: Guatemala en Mexico.

Biotoop: Noord-Amerikaans.

Geslachtsonderscheid: Mannetjes hebben een tot gonopodium (geslachtsorgaan) omgevormde vin onderaan de buik. Ook is het mannetje kleiner dan het vrouwtje en de vrouwtjes hebben een afgeronde staart.

Temperatuur: 22 - 26 graden Celsius.

pH: 6,5 tot 7,5.

GH: 5 tot 20.

Licht: Normaal.

Beplanting: Normale beplanting met wat drijfplanten en zorg voor veel open zwemruimte.

Bodembedekking: Zand of grind. Wat stukken (kien)hout, stenen of takken worden zeker ook op prijs gesteld.

Stroming: Normaal.

Leeftijd: 5 jaar.

Lengte: 8 tot 12 cm.

Voedsel: Droogvoer, diepvriesvoer en levend voer.

Aquariummaat: 100 cm.

Waterlaag: Midden.

Karakter: Zeer vreedzaam.

Aantal: Per paartje.

Geschikt voor: Beginners.

Geschikt voor gezelschapsaquarium: Ja.

Draagtijd: Ongeveer een maand.

Bijzonderheden: Van de Zwaarddrager zijn vele kleur- en vinvariëteiten. De Zwaarddragers hebben een bijzonder paringsritueel waarbij het mannetje zijn zwaard krom trekt. Nog bijzonderder is dat het mannetje achteruit zwemt en dat vaak in een enorm tempo doet.

​

Kweekinfo: Het kweken met de Zwaarddrager is zéér makkelijk en ze stellen aan het water verder geen eisen.

Het zijn levendbarende vissen die dus geen eitjes leggen maar gelijk levende jongen krijgen, zogenaamde eierlevendbarende vissen. Dit unieke kenmerk maakt ze bijzonder interessant voor veel aquariumliefhebbers. Na de geboorte kunnen de jongen direct en volledig zelfstandig voor zichzelf zorgen, wat een groot voordeel is voor deze vissoort. De draagtijd van deze vissen is relatief kort en duurt ongeveer 4 weken. Tijdens deze periode ontwikkelen de jongen zich volledig binnen het lichaam van de moeder. Bij een geboorte kunnen er tussen de 10 en 70 jongen ter wereld komen, wat afhankelijk is van de grootte en de gezondheid van het vrouwtje.

Tijdens de paring doet het mannetje iets heel bijzonders, wat geen enkele andere levendbarende tandkarper ooit doet. Hij weet het vrouwtje op een unieke manier te imponeren door razendsnel achteruit te zwemmen, een gedrag dat zelden voorkomt in de onderwaterwereld. Dit bijzondere schouwspel is niet alleen effectief in het aantrekken van een partner, maar het is ook een heel mooi gezicht om te zien. Het is een fascinerend gedrag dat deze soort onderscheidt van andere levendbarende vissen.

Geen van beide ouders zal voor de jongen zorgen, wat betekent dat ze volledig op zichzelf zijn aangewezen vanaf het moment van geboorte. Sterker nog, als ze de kans krijgen, zullen de ouders hun eigen jongen simpelweg als voedsel beschouwen en opeten. Wil men daarom zoveel mogelijk jongen overhouden, dan is het verstandig om het zwangere vrouwtje tijdig apart in een kweekbakje te plaatsen. Na de bevalling kan het vrouwtje dan het beste direct uit de kweekbak worden verwijderd. Net voor het werpen kan men in het zwarte gedeelte van de buik van het vrouwtje kleine puntjes zien. Deze puntjes zijn de oogjes van de ongeboren jongen en geven aan dat de geboorte zeer binnenkort zal plaatsvinden.

Men kan er echter ook voor kiezen om de natuur zijn gang te laten gaan, maar dan is het belangrijk om te zorgen voor voldoende planten en drijfplanten in het aquarium. Deze planten bieden de jongen een schuilplaats waar ze zich veilig kunnen verstoppen voor hun ouders of andere vissen. Op deze manier zullen de sterkste jongen overleven en uiteindelijk uitgroeien tot gezonde, volwassen vissen. De jongen kan men grootbrengen met speciaal stofvoer, fijngewreven droogvoer of Artemia-naupliën, die een uitstekende voedingsbron vormen. Zo krijgen de jongen de beste kans om sterk en gezond op te groeien.